Το ταμπούρλο

Το Ντάντσινγκ, που σήμερα λέγεται Γκντάνσκ και ανήκει στην Πολωνία, φιλοξενούσε στο μεσοπόλεμο τρεις κοινότητες: Πολωνούς, Γερμανούς κι Εβραίους. Στην πόλη αυτή γεννιέται στα 1924 ένα παιδί με πρόωρη ανάπτυξη και ιδιαίτερα χαρίσματα: ο ΄Οσκαρ. Μόλις έφτασε στα τρία χρόνια του, αποφάσισε να σταματήσει να μεγαλώνει! Με σύμμαχο το τσίγκινο τύμπανό του, αρνείται να συμμετάσχει στην παραφροσύνη και την υποκρισία του κόσμου των μεγάλων, χτυπώντας το σε διαφορετικούς τόνους και ρυθμούς. Βασισμένη στο ομώνυμο αλληγορικό βιβλίο του Γκύντερ Γκρας, η ταινία αποτελεί μια τοιχογραφία της κρίσιμης για τη Γερμανία περιόδου 1924-1945. Τα τρία πρώτα χρόνια, στα οποία ο ΄Οσκαρ μεγαλώνει κανονικά, συμπίπτουν με μια περίοδο δημοκρατίας στη χώρα, που ωστόσο δεν κατάφερε να ανακόψει τη φόρα του επερχόμενου ναζισμού. Από κει και μετά, βλέπουμε όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα μέσα από το φίλτρο της αθωότητας του παιδιού, που δίνει σ' αυτά μυθολογικές και φανταστικές διαστάσεις.

Η προσπάθεια του Γκρας και του Σλέντορφ ν' αμβλυνθούν οι πληγές που άφησε η περίοδος αυτή, μας είναι κατανοητή: ακόμη και οι πιο θερμοί υποστηριχτές της ιστορικής ακρίβειας ανατριχιάζουν μπροστά στη ναζιστική κτηνωδία. ’λλωστε, γίγαντες του γερμανικού πνεύματος σαν τον Μπρεχτ, προτίμησαν πολλές φορές το συμβολισμό και τη σάτιρα προκειμένου ν' αποτυπώσουν την πραγματικότητα στα έργα τους. Ο τρόμος κι η αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ είναι σκληρή για να την αντικρίσει κανείς κατάματα.

Κάτω απ΄ αυτή την οπτική γωνία, βλέπουμε εντυπωσιακές εικόνες από αστραφτερά ντεκόρ, που συνθέτουν μια πανέμορφη ταινία (να σημειωθεί ότι η παραγωγή είναι τετραεθνής: Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία και Γιουγκοσλαβία!). Στο καστ, ξεχωρίζει ο δωδεκάχρονος Νταβίντ Μπένετ, που εμψυχώνει υπέροχα τον δύσκολο και τραγικό συνάμα ρόλο ενός παιδιού-ενήλικα. Το «Ταμπούρλο» πήρε το όσκαρ της καλύτερης ξένης ταινίας, μοιράστηκε το Χρυσό Φοίνικα του φεστιβάλ των Κανών (με το «Αποκάλυψη Τώρα» του Κόππολα) και χαρακτήρισε-ολοκλήρωσε μια σημαντική δεκαετία για το γερμανικό σινεμά.

Φόλκερ ΣΛΕΝΤΟΡΦ (1939-)

Γερμανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Ξεκίνησε σαν βοηθός του Ρενέ, του Μελβίλ και του Μαλ. Αργότερα συμμετείχε στην αναγέννηση -από τις στάχτες- του γερμανικού κινηματογράφου. ΄Έντονα πολιτικοποιημένος, εξέφρασε πολλές φορές δημόσια τη διαμαρτυρία του για το φασισμό στην καθημερινή ζωή στη σύγχρονη Γερμανία. Επιλεγμένη φιλμογραφία: Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ (1975), Το ταμπούρλο (1979), Κατάσταση εμφυλίου πολέμου (1981), Ένας έρωτας του Σουάν (1983), Ο θάνατος του εμποράκου (1985).