Ο Σαν Μικέλε είχε ένα κόκκορα

(San Michele aveva un gallo, 1972) Έγχρωμο, 190'

Τζούλιο Μπρόγκι (Τζούλιο Μανιέρι)

Ρενάτο Σκάρπα (Μπατιστράντα)

Ντανιέλε Ντουμπλίνο (φρουρός της φυλακής)

Π. και Β. Ταβιάνι

Μάριο Μασίνι

Μπενεντέτο Γκίγκλια

Βασισμένοι στο έργο του Τολστόι «Το θείο και το ανθρώπινο» και μια παιδική ανάμνησή τους, οι αδελφοί Ταβιάνι κάνουν μια αριστουργηματική πολιτική ταινία, με θέμα τον εγκλεισμό και την εσωτερική αντίσταση. Η γενική ιδέα της ταινίας γεννήθηκε από τη φυλακή: ένας φυλακισμένος, μέσα στο σκοτάδι, που τραγουδά για να πάρει κουράγιο. Ο τίτλος της ταινίας αναφέρεται σ' ένα παιδικό τραγούδι που έλεγε ο ήρωας όταν ήταν παιδί και τον τιμωρούσαν. Το τραγούδι είναι η πρώτη πράξη που θα τον βοηθήσει να ξεπεράσει την απελπισία του και να ξεφύγει νοερά από τον εγκλεισμό της φυλακής.

Στα τέλη του περασμένου αιώνα, ομάδα αναρχικών καταλαμβάνει ένα ιταλικό χωριό και προσπαθεί να πείσει τους χωρικούς να κολλεκτιβοποιήσουν την παραγωγή. Αποτυγχάνουν όμως και συλλαμβάνονται. Ο Τζούλιο, ο αρχηγός τους, καταδικάζεται σε θάνατο. Την τελευταία στιγμή η ποινή του μετατρέπεται σε ισόβια. Κλείνεται σε απομόνωση για δέκα χρόνια με στέρηση οποιασδήποτε επαφής με τον έξω κόσμο. Για να επιβιώσει χωρίς να τρελαθεί, θέτει στον εαυτό του διάφορα φανταστικά καθήκοντα που τηρεί με πειθαρχία. Συνομιλεί με τον εαυτό του και περιμένει την πραγματοποίηση των επαναστατικών του οραμάτων. Κατά τη μεταφορά του σε άλλη φυλακή, μετά τα δέκα χρόνια, μιλά για πρώτη φορά με νεότερους πολιτικούς κρατουμένους. Η σύντομη συνομιλία τον πείθει για την ματαιότητα των πεποιθήσεών του. Κανείς δεν μιλά πλέον για αγροτική επανάσταση, αλλά για προλεταριακή.

Μιλώντας για τον ήρωά τους, οι αδελφοί Ταβιάνι λένε: «Η σύγκρουση του Τζούλιο με τους τέσσερις τοίχους της φυλακής απελευθερώνει μέσα του διανοητικές, φαντασιακές και φυσικές δυνάμεις. 1/4σο πιο ισχυρή είναι η καταπιεστική δύναμη αυτών των τοίχων, τόσο πιο ισχυρή γίνεται η θέλησή του και η ικανότητά του να τους σπάσει. 1/4ταν εγκαταλείπει τη φυλακή κι έρχεται σ' επαφή με τη φύση και τους ανθρώπους, προσπαθεί πάλι να χρησιμοποιήσει τα ίδια μέσα που χρησιμοποιούσε στη φυλακή. Τον κάνουν μόνο να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι ικανά να τον βοηθήσουν και πως πρέπει ν' αρχίσει πάλι από την αρχή». Χρονικό μιας ιδεαλιστικής επαναστατικής θεώρησης, η ταινία δεν αποτελεί κριτική των αριστερίστικων κινημάτων, αλλά ένα έργο βασισμένο στο κουράγιο που δίνει στον άνθρωπο η επαναστατική ιδέα. «Αυτό που έχει σημασία στο φιλμ σήμερα» λένε οι Ταβιάνι «είναι το ότι μας δίνει να καταλάβουμε ότι οι ομάδες με τις αυθόρμητες και αναρχικές τάσεις που ξεπήδησαν το ΄68 μπορούν να οργανωθούν μ' επιστημονικό τρόπο. Μ' αυτήν την έννοια το μήνυμα της ταινίας είναι επίκαιρο, έστω κι αν αναφέρεται σε μια παρελθοντική εποχή».

Ιταλοί σκηνοθέτες και σεναριογράφοι. Σπούδασαν στο πανεπιστήμιο της Πίζας, μουσικολογία ο Πάολο και νομικά ο Βιτόριο, αλλά στράφηκαν στον κινηματογράφο. Αρχικά ασχολήθηκαν με την κριτική και την οργάνωση κινηματογραφικών λεσχών, ενώ αργότερα υπήρξαν βοηθοί του Ροσελίνι και σκηνοθέτες ντοκιμαντέρ για λογαριασμό της τηλεόρασης. Από το 1962 πέρασαν στην σκηνοθεσία ταινιών με υπόθεση (στην αρχή σε συνεργασία με το Βαλέριο Ορσίνι) που διακρίνονται για το φιλοσοφικό τους στοχασμό και τη μαρξιστική, ουμανιστική και επαναστατική τους ματιά. Η αισθητική τους είναι επηρεασμένη από μουσικές φόρμες, και χρησιμοποιούν ως κύριο αφηγηματικό μέσο την ποιητική αλληγορία. Επιλεγμένη φιλμογραφία: Ο Σαν Μικέλε είχε ένα κόκκορα (1972), Αλοζανφάν (1974), Πατέρας αφέντης (1977), Χάος (1984).