Ναζαρέν

(Nazarin, 1958) A/M, 94'

Φραντζίσκο Ραμπάλ (Πατέρας Ναζάριο)

Μάργκα Λοπέζ (Μπεατρίς)

Ρίτα Μαθέδο (Αντάρα)

Χεσούς Φερνάντεθ (Ούτσο)

Λουίς Μπουνιουέλ, Χούλιο Αλεχάντρο

Γκαμπριέλ Φιγκουερόα

Ροντόλφο Χάλφτερ

Το σκηνικό είναι το Μεξικό του 1900 στη διάρκεια της δικτατορίας του Ντιάζ. Ο Ναζαρέν είναι ο καλός παπάς που εφαρμόζει το λόγο του Κυρίου, ζώντας μια ζωή απλότητας και αγάπης, παίρνοντας στα σοβαρά τη χριστιανική διδασκαλία. Η μοίρα του όμως πλέκεται με τη μοίρα δύο γυναικών, της Μπεατρίς, μιας υστερικής που εγκαταλείπεται από τον Πίντο (τον άντρα που ποθεί και συνάμα θέλει να αποφύγει κάνοντας μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας), και της Αντάρα, μιας πόρνης που σκοτώνει μια άλλη γυναίκα πάνω σ' ένα καβγά και αναζητεί προστασία στο δωμάτιο του παπά. Η Αντάρα λοιπόν θέλει να ξεφύγει απ' την αστυνομία, η Μπεατρίς απ' τον υστερικό εαυτό της. Η Αντάρα και η Μπεατρίς ακολουθούν τον Ναζαρέν στην περιπλάνησή του, γιατί θέλουν, όπως νομίζει εκείνος, να αναζητήσουν μαζί του τον Θεό, αλλά καί για τις δυο γυναίκες είναι εμφανής η ερωτική έλξη για τον άκακο και καλόβουλο ιερέα.

Ο χριστιανικός συμβολισμός είναι έντονος στους ήρωες της ταινίας. Η πόρνη Αντάρα έχει μερικά χαρακτηριστικά της Μαρίας Μαγδαληνής, ο δε φαρισαϊσμός είναι προφανής στις τάξεις των αντιπροσώπων του κλήρου και μετέπειτα διωκτών του Ναζαρέν, που τελικά τον φυλακίζουν και τον στέλνουν δίπλα στους περιθωριακούς κακοποιούς και ληστές. Ακόμα και ο ίδιος ο πατήρ Ναζαρέν δεν θυμίζει μόνο στο όνομα τον Ναζωραίο. Η ίδια του η ζωή και ο δρόμος των παθών του μοιάζουν στα ουσιαστικά σημεία με τη ζωή και τα πάθη του προτύπου του. Σε μια σκηνή μάλιστα, θεραπεύει σαν από θαύμα ένα άρρωστο παίδι που ήταν καταδικασμένο.

Ο Μπουνιουέλ χρησιμοποιώντας σαν έρμα ένα μυθιστόρημα του Ισπανού Μπενίτο Περέζ Γκάλντος, πλέκει γύρω απ' την μυθολογία της ιστορίας των παθών του Ιησού, ενδιαφερόμενος περισσότερο για το επίκαιρο παρόν, παρά για την ιστορική ακρίβεια. Ο Ναζαρέν, όπως και οι πιο πολλοί απ' τους ήρωες του Γκάλντος, ακολουθούν την παράδοση των Τρελών Ισπανών που πρωτοχάραξε ο Θερβάντες με το έργο του Δον Κιχώτης, και συνέχισαν οι σύγχρονοι και φίλοι τού Μπουνιουέλ, Φ. Γ. Λόρκα και Σ. Νταλί. Η τρέλα λοιπόν του Ναζαρέν, συνίσταται στο ότι παίρνει στα σοβαρά ιδέες υψηλές και εύηχες, θέλοντας να ζήσει σύμφωνα μ' αυτές, ερχόμενος έτσι σε σύγκρουση με τον κλήρο και την κρατική εξουσία, που την εποχή της δικτατορίας του Ντιάζ είχαν συμμαχήσει. Ο Μπουνιουέλ επέκρινε το γεγονός αυτό σε πολλές ταινίες του. Έτσι μετά την πρώτη προβολή δεν έλειψαν οι αντιδράσεις από δογματιστές. Ο Ναζαρέν λοιπόν αποτελεί μια ηθελημένη πρόκληση ενάντια στην υποκρισία και τον φαρισαϊσμό, ενάντια δηλαδή σε μια στάση που εφαρμόζει την αγάπη προς τον πλησίον μόνο όταν η κοινωνία παρακολουθεί.

1/4σο αφορά στην κινηματογραφική τεχνοτροπία, ο Μπουνιουέλ αρχίζει να χρησιμοποιεί μια καινούργια εικονογραφία, που τη συνεχίζει αργότερα στη Βιριδιάνα, μια εικονογραφία που είναι ένα μίγμα αισθητικής παρουσίας (δίχως έντονο φορμαλισμό) και ιδεολογικού δράματος. Η φωτογραφία της ταινίας (από τον συνεργάτη του Μπουνιουέλ, Γκ. Φιγκουερόα) είναι κατά βάση ντοκουμενταριστική, ξεπερνώντας όμως συχνά τα πλαίσια του ντοκιμαντέρ (κάνοντας χρήση τεχνητού φωτισμού και υψηλού κοντράστ) φτάνοντας καμιά φορά ως τον εξπρεσιονισμό.

Ισπανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και συγγραφέας. Στη διάρκεια των σπουδών του σ το πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, γνώρισε το ζωγράφο Σαλβαδόρ Νταλί, τον ποιητή Φεντ ερίκο Γκαρθία Λόρκα και άλλους καλλιτέχνες, που έστρεψαν το ενδιαφέρον του από τ ις φυσικές επιστήμες στην ποίηση και τον κινηματογράφο. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου και δούλεψε σαν βοηθός σκηνοθέτη. Το 1928, συνεργαζόμενος με τ ον Νταλί, σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία (Ένας ανδαλουσιανός σκύλος), ένα από τα αριστουργήματα του ποιητικού σινεμά, ξεκινώντας μια μεγάλη καριέρα. Κρατώντας πάντα την σουρεαλιστική αισθητική ως βασικό εκφραστικό μέσο του έργου του, έζησ ε και δημιούργησε σε πολλές χώρες (Ισπανία, Γαλλία, Μεξικό), κερδίζοντας παγκόσμ ια αναγνώριση και καταξίωση του έργου του. Επιλεγμένη φιλμογραφία: Ένας ανδαλουσ ιανός σκύλος (1928), Ανέβασμα στον ουρανό (1952), Βιριδιάνα (1961), Η ωραία της ημέρας (1967), Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας (1972).