Ο ήρεμος Δον

Ο Ήρεμος Δον (κλασσικό βιβλίο του Μιχαήλ Σολόχοφ) (μεταφράστηκε( από τον Γκερασίμωφ για τον σινεμά. Ταινία με επικό, λυρικό, χαρακτήρα, αλλά συνάμα και με όλα τα στοιχεία της υπεραπαραγωγής. Από την άλλη δρέπει τις δάφνες του τελευταίου σημαντικού δείγματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Στο φιλμ αποτυπώνεται ανάγλυφα η κοινωνική δια-στρωμάτωση αλλά και το πολιτισμικό τοπίο της προεπαναστατικής και μεταεπαναστατικής ρωσίας.

Η ταινία διαπλέκεται ιστορικά σε ένα χωριό κοντά στις όχθες του Δον. Ο ήρωάς μας, Γκριγκόρι Μελέχοφ, υποκύπτει στην φορτική πίεση του πατέρα του να παντρευτεί μια κοπέλα της επιλογής του, καίτοι είναι σφοδρά ερωτευμένος με την εκστατικά όμορφη Αξίνια. Ασφυκτιά όμως και κάποια στιγμή σπάζοντας τα δεσμά του, κλέβει την αγαπημένη του φεύγοντας σε κάποιο άλλο χωριό. Το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου θα τον βρεί να πολεμά στο μέτωπο, όπου συγκλονισμένος ενημερώνεται για τον τραγικό θάνατο του παιδιού του, αλλά και για την απιστία της γυναίκας του, η οποία ενδίδει στις προτάσεις του αφεντικού της. Ετσι εξωθείται στο να επιστρέψει στην γυναίκα του, που απελπισμένη αποπειράται να αυτοκτονήσει. Ο Γριγκόρι καταφεύγει να πολεμήσει στο πλευρό των Κόκκινων, όπου σύντομα θα τους εγκαταλείψει αηδιασμένος από την άδικη εκτέλεση ενός ομήρου, που δεν συνταυτίζεται με τις ηθικές του επιλογές. Και στο αντίπαλο στρατόπεδο όμως με θλίψη θα διαπιστώσει την ίδια περιφρόνηση προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, που κονιορτοποιείται από την δίνη του πολέμου.

Καλοδουλεμένο χρονικό λοιπόν απο τον σκηνοθέτη, μέσα απο το οποίο προβάλλεται με ενάργεια, αλλά και με το σφρίγος της σκηνοθετικής του γλώσσας το διχαστικό δράμα του σοβιετικού λαού. Ενώ ταυτόχρονα εκτυλίσσεται και μια συγκλονιστική ιστορία έρωτα, που έχει να αντιπαλαίψει τις κοινωνικές προκαταλήψεις και αγκυλώσεις. Για όλα τούτα τα στοιχεία, αλλά και για την επιτυχία του Γκερασίμωφ να καθυποτάξει τις επιταγές της υπεραπαραγωγής, στην υπηρεσία της αφήγησής του, αναδύοντας την αίσθηση μιας γνήσιας τραγωδίας, ο Ήρεμος Δον επαξίως συγκαταλέγεται στην αφρόκρεμα της σοβιετκής κινηματογραφικής δημιουργίας.

Σεργκέι ΓΚΕΡΑΣΙΜΩΦ (1906-1985)

Αρχικά ηθοποιός της ΦΕΚΣ, ειδικεύτηκε στη συνέχεια σε ρόλους κακών, για να καταλήξει το 1930 στη σκηνοθετική του καριέρα. Οι ταινίες του είναι πλήρως εναρμονισμένες με το πνεύμα του σοβιετικού ρεαλισμού, τον οποίο ο Γκερασίμωφ υπηρέτησε με πίστη μέχρι το τέλος της καριέρας του, ακόμη και όταν το σοβιετικό σινεμά είχε ξεφύγει από την ακαμψία της ζντανοφικής περιόδου. Επιλεγμένη φιλμογραφία: Ο δάσκαλος (1939), Ο ήρεμος Δον (1958), ’νθρωποι και κτήνη (1962), Το κόκκινο και το μαύρο (1979).